Como poden ver, « per sas culpas », ou Cantiga de Santa María número 166, é unha das máis de 400 cancións que se escribiron na Corte do rei Alfonso X “O Sabio”, rei de Castela desde 1252 a 1284.
Naquela época o galego era unha das linguas cultas faladas no país en ambientes cortesáns. Un idioma que aprendeu o Rey desde pequeno por terras de Allariz e Maceda (Ourense), onde pasou boa parte da súa infancia.

Como xa o facían anteriormente os trobadores occitanos, italianos ou cataláns, o monarca utilizou o galego como lingua de prestixio e comunicación internacional.
As Cantigas de Santa María, feitas en honra á virxe, contan os milagres obrados pola súa intervención divina. Preséntanse dunha maneira, que poderiamos chamala multimedia, xa que son poema, partitura musical e imaxe de cada un deles. Tal é a súa beleza que foi referida como a Biblia estética do século XIII polo Honorable Sr. Marcelino Menéndez Pidal.

En definitiva, unha obra do século XII escrita en galego, cun carácter claro universal e que dá prestixio á nosa lingua en todo o mundo.
Pola súa transversalidade tamén está moi feita unha versión nas súas diferentes vertentes, pero principalmente desde o musical, estando nos repertorios dunha ampla variedade de grupos estilísticamente moi diferentes. Forma mesmo parte da banda sonora orixinal dunha gran superproducción cinematográfica, Conan O Bárbaro, onde precisamente o C.S.M. 166 ou”Como poden per sas culpas” soa nun momento destacado desta película.

Por iso, quixemos seguir facendo historia, grazas á historia xa feita e en 2002, onde gravamos con Luar na Lubre esta canción desde o respecto absoluto.

Fixemos unha adaptación á nosa instrumentación e cos nosos arranxos contando coa sensacional colaboración da Orquestra Sinfónica de Bratislava. Para nós o resultado foi de ilusión e esa canción estivo no noso repertorio durante anos. Co paso do tempo e as renovacións de cada tempada, a canción foi saíndo do repertorio, pero non por iso deixou de ser unha parte destacada do noso traballo.

En 2022 recibimos unha chamada de Ezequiel Mosquera, solicitándonos a posibilidade do seu emprego como Banda sonora da volta ciclista a Galicia. Gran honra que aceptamos encantados.

Estou seguro de que o rei Alfonso X O Sabio, así como toda a súa corte de colaboradores, non poderían chegar a imaxinar todo o que sucedería na posteridade co seu traballo, pero é innegable que deixaron un gran legado que é recoñecido constante e permanentemente desde ambitos moi diferentes.

Neste caso, o do ciclismo galego.